Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Zakopanem

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 sierpnia 2022 r.

Sąd Rejonowy w Zakopanem I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	Sędzia Jerzy Wróbel
Protokolant:	Krystyna Staszel

po rozpoznaniu w dniu 5 sierpnia 2022 r. w Zakopanem

sprawy z powództwa (...) Sp. z o. o. w W.

przeciwko (...) S.A. w Z.

o ochronę służebności

I.  nakazuje stronie pozwanej (...) S.A. z siedzibą w Z. usunięcie ze szlaku służebnego ustanowionego postanowieniem Sądu Rejonowego w Zakopanem w sprawie do sygn. akt I Ns 1000/13 przebiegającego po działce (...) obręb (...) miasta Z. metalowego szlabanu zamykanego na kłódkę w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się orzeczenia;

II.  upoważnia stronę powodową (...) Sp. z o. o. w W. do usunięcia szlabanu, o którym mowa w pkt I po upływie terminu zakreślonego w pkt I na koszt strony pozwanej;

III.  oddala powództwo w pozostałej części;

IV.  koszty postępowania wzajemnie znosi.

Sędzia Jerzy Wróbel

Sygn.. akt I C 1/22

Uzasadnienie Wyroku Sądu Rejonowego w Zakopanem
z dnia 5 sierpnia 2022 roku

Pozwem z dnia 3 stycznia 2022 roku strona powoda (...) sp. z o.o. z siedziba w W. wniosła pozew przeciwko stronie poznanej – (...) S.A. z siedzibą w Z. domagając się:

⚫

nakazania pozwanej spółce usunięcia ze szlaku służebnego ustanowionego postanowieniem Sądu Rejonowego w Zakopanem w sprawie I Ns 1000/13 przebiegającego po działce (...) obręb (...) Z. metalowego szlabanu w terminie 14 dni od uprawomocnienia się orzeczenia przy jednoczesnym upoważnieniu powodowej spółki do usunięcia tegoż szlabanu po upływie zakreślonego terminu na koszt strony pozwanej;

⚫

zakazanie stronie pozwanej grodzenia opisanego szlaku służebnego, czynienia jakichkolwiek przeszkód w korzystaniu ze służebności

⚫

zasądzenia kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu strona powodowa wskazała, że przysługuje jej służebność po działce (...) należącej do pozwanej i szlak ten został przegrodzony szlabanem utrudniającym korzystanie ze szlaku.

W odpowiedzi na pozew (k. 22) strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu.

W uzasadnieniu wskazała, że postawienie szlabanu było uzasadnione uprawnieniami i potrzebami pozwanej spółki, a klucz do kłódki został przekazany stronie powodowej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Spółka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. jest właścicielem nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Zakopanem prowadzi księgę wieczystą o numerze (...). Z nieruchomością tą związana jest służebność drogi koniecznej oraz prowadzenia sieci energetycznej, wodociągowej, kanalizacyjnej, telefonicznej i geotermalnej szlakiem o zmiennej szerokości między innymi wschodnią częścią dz. ewid. (...) obręb (...) Z., ustanowione postanowieniem Sądu Rejonowego w Zakopanem w sprawie I Ns 1000/13.

Dowód: Odpis księgi wieczystej k. 7-9.

Działka ewidencyjna (...) jest częścią nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Zakopanem prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), a której właścicielem jest spółka (...) S.A. z siedzibą w Z..

Dowód: treść księgi wieczystej (...)dostępna online.

Nieruchomość obciążona stanowi w pasie służebności utwardzoną żwirem drogę, a wjazd na drogę został przegrodzony w październiku 2019 roku szlabanem zamykanym na kłódkę.

Dowód: zdjęcia k. 69-70;

zeznania świadka P. P. k. 76.

W pobliżu szlabanu znajduje się „recepcja”, w której znajduje się klucz do szlabanu. Ponadto strona powodowa także otrzymała klucze do szlabanu.

Dowód: zeznania świadka P. P. k. 76.

Droga prowadzi między innymi do nieruchomości strony powodowej, ale także była wykorzystywana przez inne podmioty, z których nie wszystkie mają uprawnienie do przejazdu drogą. W pobliżu drogi znajduje się szkółka leśna.

Dowód: zeznania świadka P. P..

Decyzją z dnia 4 marca 2020 roku zatwierdzono projekt budowlany zgodnie, z którym wydano zgodę na budowę budynku składającego się z 72 apartamentów. Decyzja została wydana po odwołaniu od negatywnej decyzji (...) z dnia 14 grudnia 2018 roku.

Decyzja: decyzja k. 71-74.

Na nieruchomości władnącej budowany jest apartamentowiec w pobliżu parku narodowego, co jest okolicznością znaną powszechnie, o której donosiły ogólnopolskie media.

Dowód: okoliczność bezsporna.

Budowa jest już w końcowej fazie realizacji. We wrześniu 2022 roku strona powodowa planuje ją zakończyć.

Dowód: okoliczność bezsporna.

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się w pierwszej kolejności na okolicznościach niespornych. A tymi okolicznościami jest fakt przysługiwania stronie powodowej służebności, inwestycji na nieruchomości władnącej oraz okoliczność postawienia szlabanu.

Zeznania świadka P. P. Sąd ocenił jako wiarygodne.

Sąd przeprowadził wszystkie dowody zawnioskowane przez strony oprócz dowodu z oględzin nieruchomości. W ocenie Sądu dowód ten jest nieprzydatny, albowiem stan faktyczny jest w dużej mierze bezsporny, a stan nieruchomości wynika z dołączonych przez strony zdjęć.

Sąd zważył co następuje.

Powództwo w części zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 222 § 2 k.c. przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.

Natomiast zgodnie z art. 251 k.c. do ochrony praw rzeczowych ograniczonych stosuje się odpowiednio przepisy o ochronie własności.

Roszczenie negatoryjne jest środkiem ochrony własności wymierzonym przeciwko aktualnie realizującej się bezprawnej ingerencji w sferę uprawnień właściciela, które jednak nie polega na pozbawieniu go posiadania rzeczy. Celem roszczenia negatoryjnego jest położenie kresu takiej bezprawnej ingerencji i usunięcie stanu naruszającego własność (E. Gniewek [w:] Kodeks cywilny. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe. Komentarz, Kraków 2001, art. 222.).

Na podstawie art. 285 § 1 k.c. służebność gruntowa może polegać na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej. Oznacza to, że obowiązkiem właściciela nieruchomości obciążonej jest znoszenie uprawienia właściciela nieruchomości władnącej.

Użytkownikowi nieruchomości przysługuje ochrona przeciwko właścicielowi (art. 251 k.c.), przy czym ta ochrona jest ograniczona zakresem przysługującego użytkownikowi prawa. Użytkownik może więc przeciwstawiać się zmianom, jakie do nieruchomości pragnie wprowadzić właściciel nieruchomości, ale tylko o tyle, o ile zaprojektowane zmiany naruszałyby lub ograniczały jego prawo (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 czerwca 1976 r. III CRN 89/76).

Właściciel nieruchomości obciążonej nie jest pozbawiony prawa własności, ale nie może podejmować takich działań, które uniemożliwiają (roszczenie windykacyjne) lub nadmiernie utrudniają wykonywanie służebności (roszczenie negatoryjne).

O ile sama treść służebności wynika z ustawy i w tym przypadku z orzeczenia Sądu to ustalenie czy działania podjęte przez właściciela ingerują w prawo służebności zależeć będą od konkretnego przypadku, w tym w szczególności od charakteru nieruchomości władnącej.

Nieruchomość władnąca jest obecnie placem budowy w końcowym jego stadium. Na nieruchomości władnącej wybudowano budynek, w którym zgodnie z pozwoleniem na budowę miało powstać 70 apartamentów.

Sam wpis w księdze wieczystej nie precyzuje dokładnie charakteru przejazdów, ograniczając się jedynie do wskazania, że ustanowiona zostaje służebność drogi koniecznej określonym szlakiem.

Okoliczność jak bardzo postawienie szlabanu utrudnia przejazd nie było bezpośrednio przedmiotem postępowania dowodowego – strony nie zgłosiły takich wniosków dowodowych opierając się jedynie na twierdzeniach. Jednakże okoliczność ta została ustalona poprzez domniemanie faktyczne. Sąd na podstawie dowodów ustalił przeznaczenie nieruchomości władnącej, sposób zagospodarowania nieruchomości obciążonej. Na podstawie zasad doświadczenia życiowego można bez problemu ustalić jaki dojazd potrzebny jest np. do łaki, lasu, jaki do placu budowy, a jaki do apartamentowca.

Do placu budowy jak i apartamentowca dojazd musi być sprawny o dużej przepustowości, a ogrodzenie nie może powodować nadmiernych utrudnień, np. konieczności wielokrotnego wychodzenia z samochodu celem otwarcia i zamknięcia bramy.

W takich warunkach Sąd uznał, że postawienie szlabanu otwieranego i zamykanego na kłódkę, pomimo przekazania kluczy stronie pozwanej, w sposób nadmierny utrudnia korzystanie ze służebności czyniąc to rozwiązanie niepraktycznym.

Nieruchomość władnąca obecnie jest placem budowy, niedługo będą w niej mogli zamieszkać mieszkańcy (turyści) do takiej nieruchomości powinna prowadzić droga pozwalająca na stosunkowo dużą przepustowość ruchu. Ogrodzenie nie powinno też powodować konieczności wychodzenia z pojazdu. Taką przepustowość zapewne umożliwiłby szlaban podnoszony elektrycznie. Takie szlabany znajdują się w wielu polskich miastach i odgradzają ogrodzone osiedla. Taka też była propozycja strony powodowej, która zaproponował w odpowiedzi na pozew sfinansowanie takiego szlabanu.

Należy też zwrócić uwagę, że szlaban został postawiony w trakcie postępowania administracyjnego w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowlanego, tj. w trakcie postępowania mającego na celu zmianę przeznaczenia nieruchomości władnącje.

Sąd nie dopatrzył się logicznych przyczyn, dla których powstała taka, a nie inna forma ogrodzenia, niewątpliwie utrudniająca wykonywanie służebności.

Jednocześnie w ocenie Sądu, jakkolwiek właściciel ma prawo grodzić swoją nieruchomość to zaszły podstawy do nakazania stronie pozwanej usunięcia całego szlabanu, albowiem powodowi przysługuje zgodnie z art. 222 § 1 k.c. roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem. Nie jest zadaniem powoda wskazywanie innych, mniej ingerujących w służebność sposobów ogrodzenia nieruchomości. Skoro obecnie istniejące narusza prawa uprawnionego do służebność to właśnie usunięcie obecnie istniejącego ogrodzenia jest przedmiotem procesu. Co w jego miejsce powstanie i czy nie będzie naruszać praw uprawionego ze służebności nie jest przedmiotem tego procesu, ani nie mogło by być przedmiotem żądania pozwu (przykładowo: nie jest dopuszczalny pozew o zmianę szlabanu na kłódkę na szlaban elektryczny).

W związku z powyższym Sąd uznał w pkt I wyroku i nakazał stronie pozwanej (...) S.A. z siedzibą w Z. usunięcie ze szlaku służebnego ustanowionego postanowieniem Sądu Rejonowego w Zakopanem w sprawie do sygn. akt I Ns 1000/13 przebiegającego po działce (...) obręb (...) miasta Z. metalowego szlabanu zamykanego na kłódkę w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się orzeczenia.

W punkcie II na podstawie art. 480 § 1 k.c., który stosuje się także do stosunków prawnych wynikających z prawa rzeczowego (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20 kwietnia 2020 r.I ACa 106/20), Sąd upoważnił stronę powodową (...) Sp. z o. o. w W. do usunięcia szlabanu, o którym mowa w pkt I po upływie terminu zakreślonego w pkt I na koszt strony pozwanej.

W pozostałej części, tj. w zakresie zakazania stronie pozwanej grodzenia opisanego szlaku służebnego, czynienia jakichkolwiek przeszkód w korzystaniu ze służebności, Sąd oddalił powództwo.

Przyczyny oddalenia powództwa są dwie.

Po pierwsze jak wyżej wskazano właściciel nieruchomości ma prawo grodzić swoją nieruchomość w celu uniemożliwienia naruszania swojego prawa własności przez osoby trzecie, ogrodzenie to nie może jednak w sposób nieuzasadniony ograniczać uprawnienia podmiotów uprawnionych z tytułu służebności. Tak wiec nie można było właścicielowi z góry zakazać grodzenia nieruchomości.

Po drugie stwierdzenie „jakichkolwiek przeszkód” jest na tyle nieprecyzyjne, że nie nadaje się do wykonania.

O kosztach Sąd orzekł w pkt III zgodnie z art. 100 k.p.c., albowiem obie strony w części przegrały, a w części wygrały proces.

Jerzy Wróbel