Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Zakopanem

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 lipca 2023 r.

Sąd Rejonowy w Zakopanem I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Kamila Waśko-Greczek

Protokolant: Urszula Gniadek

po rozpoznaniu w dniu 19 lipca 2023 r. w Zakopanem na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą we W.

przeciwko T. K.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej T. K. na rzecz strony powodowej (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą we W. 14 870,24 złotych (czternaście tysięcy osiemset siedemdziesiąt, 24/100) z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP rocznie ale nie wyższymi niż odsetki maksymalne za opóźnienie, liczonymi od kwoty 11 499,89 złotych (jedenaście tysięcy czterysta dziewięćdziesiąt dziewięć, 89/100) od 30 lipca 2021 r. do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanej na rzecz strony powodowej 770,69 złotych (siedemset siedemdziesiąt, 69/100) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sędzia Kamila Waśko-Greczek

Sygn. akt I C 158/22 upr.

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Zakopanem z dnia 19 lipca 2023 r.

(...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W. w dniu
9 marca 2022 r. wniosła o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym domagając się zasądzenia od pozwanej T. K. kwoty 14 870,24 złotych
z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP, ale nie więcej niż w wysokości odsetek maksymalnych, za opóźnienie od kwoty
11 499,89 złotych od dnia 30 lipca 2021 r. do dnia zapłaty. Wniosła również
o zaliczenie kwoty uiszczonego wpisu w EPU w kwocie 188 złotych, a nadto
o zasądzenie od pozwanej kosztów procesu według norm przepisanych w kwocie 770,69 złotych.

W uzasadnieniu wskazała, że w dniu 2 listopada 2015 r. udzieliła
T. K. pożyczki gotówkowej. Całkowita kwota do zapłaty wyniosła 19 360,80 złotych, w tym: kwota wypłacona pozwanej 9300 złotych, prowizja
2325 złotych, koszty finansowania składki ubezpieczeniowej 3348 złotych oraz odsetki umowne 4387,80 złotych. T. K. była zobowiązana do spłaty pożyczki zgodnie z harmonogramem w 72 miesięcznych ratach o zmiennej wysokości, z czego pomimo wezwań i monitów nie wywiązała się w wyznaczonym terminie. Umowa pożyczki została następnie wypowiedziana w dniu 4 lutego 2018 r. Okres wypowiedzenia zakończył się z upływem 30 dni od dnia doręczenia oświadczenia o wypowiedzeniu. Na kwotę dochodzoną pozwem składają się: 11 499,89 złotych tytułem kapitału, 3370,35 złotych tytułem odsetek na dzień
29 lipca 2021 r. naliczone od 5 lipca 2017 r. oraz dalsze odsetki umowne
w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP, ale nie więcej niż w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od kwoty 11 499,89 złotych od dnia
30 lipca 2021 r. do dnia zapłaty.

Zarządzeniem z dnia 25 maja 2022 r. Sąd stwierdził brak podstaw do wydania nakazu zapłaty.

T. K. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego według norm prawem przewidzianych.

W pierwszej kolejności podniosła zarzut przedawnienia roszczenia wskazując, że najwcześniej w dacie 14 lutego 2018 r., zaś najpóźniej w dniu 28 lutego 2018 r. (korespondencja awizowana) oświadczenie o wypowiedzeniu umowy i wezwaniu do uregulowania należności zostało złożone do wiadomości pozwanej. Zatem 30 dniowy termin wypowiedzenia upłyną najwcześniej w dniu 17 marca 2018 r., a najpóźniej
w dniu 31 marca 2018 r. Bieg trzyletniego terminu przedawnienia rozpoczął swój bieg najpóźniej z upływem 30 marca 2018 r. Pozew w EPU został natomiast wniesiony
w dniu 27 sierpnia 2021 r., a zatem po upływie terminu przedawnienia. Zdaniem pozwanej ocena podniesionego zarzutu przedawnienia winna być rozpatrywana
w oparciu o przepisy obowiązujące przed nowelizacją przepisów o przedawnieniu roszczeń.

Strona powodowa w piśmie procesowym z dnia 4 lipca 2023 r. ustosunkowując się również do podniesionego zarzutu przedawnienia podała, że
w dniu 13 kwietnia 2018 r. uchwalono przepisy nowelizujące, na podstawie których zmieniono termin liczenia przedawnienia wydłużając go do końca roku kalendarzowego. Termin przedawnienia upływał zatem dopiero w dniu
31 grudnia 2021 r.

Na rozprawie w dniu 19 lipca 2023 r. strony postępowania podtrzymały dotychczasowe stanowiska w sprawie. Sąd wskazał obecnym, że nie ma możliwości dopozwania S. K., a do tego zmierza pismo z dnia 4 lipca 2023 r. Pełnomocnik pozwanej oświadczył, że S. K. nie żyje.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 2 listopada 2015 r. T. K. i S. K. zawarli z (...) Bank (...) Spółką Akcyjną z siedzibą we W. umowę pożyczki gotówkowej w kwocie 9 300,00 zł na okres od 2 listopada 2015 r. do
15 listopada 2021 r. Prowizja wynosiła 2352,00 zł, a koszty ochrony ubezpieczeniowej 3 348,00 zł. Oprocentowanie ustalono na poziomie 8,83 %
w stosunku rocznym, a kwotę odsetek umownych na 4387,80 zł. Kwota do zapłaty wynosiła 19 360,80 zł.

Dowód: umowa pożyczki gotówkowej nr (...), k. 10.

Zgodnie z harmonogramem rat pożyczka miała być płatna w 72 ratach
z czego pierwsza do 5 grudnia 2015 r., a ostatnia do 5 listopada 2021 r.

Dowód: harmonogram rat, k. 23.

T. K. spłacała pożyczkę do 21 raty, a następnie zaprzestała spłaty zadłużenia, przy czym ratę nr 21 spłaciła jedynie w części.

Dowód: harmonogram rat, k. 23.

Z uwagi na niewywiązywanie się z obowiązku zapłaty przez T. K. mimo stosownych wezwań Bank pismem z 4 lutego 2018 r. złożył oświadczenie
o wypowiedzeniu umowy. Przesyłka z oświadczeniem została nadana na adres
ul. (...), (...)-(...) L.. Po awizowaniu przesyłki 14 lutego 2018 r. i jej niepodjęciu przez adresata, zwrócono ją nadawcy. Zwrotu dokonano z datą
1 marca 2023 r.

Dowód: przedegezekucyjne wezwanie do zapłaty, k. 25, wypowiedzenie umowy,
k. 26, przesyłka z oświadczeniem o wypowiedzeniu umowy, k. 30.

Na dzień 29 lipca 2021 r. należność T. K. względem (...) wynosiła 14 870,24 zł, przy czym z tytułu należności głównej było to
11 499,89 zł, a z tytułu odsetek za okres od 2 listopada 2015 r. do dnia 29 lipca 2021 r. 3 370,35 zł.

Dowód: wyciąg z ksiąg banku, k. 27.

Powyższy stan faktyczny ustalił Sąd na podstawie powołanych w nim dowodów, które nie budziły wątpliwości Sądu i nie były kwestionowane przez żadną ze stron postępowania.

Sąd zważył, co następuje.

Stosownie do treści art. 3 ust. 2 pkt 1 Ustawy z 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz.U. 2023.1028), dalej ustawa o kredycie konsumenckim, za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę pożyczki. Stosownie zaś do treści art. 720 § 1 Ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U.2023.1610), dalej k.c., przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Z powyższego wynika zatem, że istotą pożyczki udzielonej w pieniądzu jest przeniesienie przez pożyczkodawcę na rzecz pożyczkobiorcy określonej kwoty pieniężnej, co rodzi po stronie pożyczkobiorcy obowiązek zwrotu.

W przedmiotowej sprawie bezsprzecznym jest, że pozwana zawarła ze stroną powodową umowę pożyczki, którą regulowała do częściowo spłaconej 21 raty, Powództwo było zatem co do zasady usprawiedliwione.

Rozważając wysokość zobowiązania obciążającego pozwaną względem strony powodowej należy w pierwszej kolejności rozpatrzeć podniesiony
w odpowiedzi na pozew zarzut przedawnienia.

Raty stanowią świadczenia okresowe, z których każde przedawnia się oddzielnie, według ustalonej przez strony daty wymagalności (daty płatności raty). Należy też wskazać, że wypowiedzenie umowy kredytu nie wpływa na bieg terminu przedawnienia roszczeń o zapłatę rat kredytu, które stały się wymagalne przed wypowiedzeniem (zob. uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego
z 10 maja 2023 r., sygn. akt: III CZP 52/22, LEX nr 3548717). Oznacza to, że nawet w przypadku wypowiedzenia umowy ratalnej, raty, których termin płatności przypadł przed datą wypowiedzenia, początek biegu terminu przedawnienia mają w dacie oznaczonej na ich płatność.

W rozpatrywanej sprawie strona powodowa skutecznie wypowiedziała pozwanej umowę z dniem 31 marca 2018 r., co wynika z dat awizowania przesyłki
i jej zwrotu nadawcy, który nastąpił 1 marca 2018 r. Sąd tym samym założył, że gdyby pozwana stawiła się w urzędzie pocztowym w dniu 28 lutego 2018 r., to przesyłkę mogłaby jeszcze odebrać. Wypowiedzenie stawało się natomiast skuteczne po upływie 30 dni. Tym samym w dniu 31 marca 2018 r. w stan wymagalności postawione zostały wszystkie raty z terminem płatności po tej dacie,
a zatem raty począwszy od 29.

Z powyższego wynika, że podniesiony przez pozwaną zarzut przedawnienia należało rozpatrywać odrębnie w stosunku do rat nieuregulowanych, a wymagalnych przed skutecznością wypowiedzenia, tj. co do rat nr 21-28, a osobno co do reszty należności, która poprzez skuteczne wypowiedzenie stała się w całości wymagalna.

Zgodnie z treścią przepisu art. 118 k.c. jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata. Aktualna treść wskazanego przepisu została wprowadzona Ustawą z 13 kwietnia 2018 r.
o zmianie ustawy- Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2018.1104), która w przepisach przejściowych, a to w art. 5 ust. 1, wprowadzała ogólną regułę intertemporalną, że do roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych stosuje się od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy przepisy ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą. Art. 5 ust 2 ustawy nowelizującej stanowi z kolei, że jeżeli zgodnie z ustawą zmienianą w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, termin przedawnienia jest krótszy niż według przepisów dotychczasowych, bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. Jeżeli jednak przedawnienie, którego bieg terminu rozpoczął się przed dniem wejścia
w życie niniejszej ustawy, nastąpiłoby przy uwzględnieniu dotychczasowego terminu przedawnienia wcześniej, to przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu.

Już z pobieżnej lektury przywołanych przepisów wynika, że nie można zgodzić się z pozwaną, której zdaniem zastosowanie w sprawie znaleźć powinno zdanie
2 art. 5 ust. 2 ustawy nowelizującej. Pozwana forsuje bowiem jego zastosowanie
w oderwaniu od zdania 1 powołanego przepisu, z którym zdanie 2 jest immanentnie związane i stanowi jego kontynuację. Nieprawidłowym jest zatem odczytywanie go
w separacji od pierwszej części ustępu 2.

W ocenie Sądu z treści art. 5 ust. 2 ustawy nowelizującej nie można wyciągać innych wniosków jak tylko ten, że możliwość uznania, iż przedawnienie nastąpiło wcześniej w oparciu o przepisy obowiązujące przed nowelizacją zachodzi tylko
i wyłącznie w przypadku, w którym przepisy przed nowelizacją przewidywały dla ocenianego roszczenia krótszy termin przedawnienia niż przepisy znowelizowane. Tymczasem rozpatrywane w przedmiotowej sprawie roszczenie dotyczy działalności gospodarczej i w tym przypadku tak przepisy przed nowelizacją jak i po niej nie uległy zmianie stanowiąc o 3-letnim terminie przedawnienia. Tym samym zastosowanie w sprawie, a to z uwagi na treść art. 5 ust. 1 ustawy nowelizującej, znajdował art. 118 k.c. w brzmieniu obowiązującym od 9 lipca 2018 r.
W konsekwencji termin przedawnienia wynosił nadal 3 lata, przy czym uległ wydłużeniu do ostatniego dnia roku kalendarzowego, w którym upływał.

Stosując powyższe przepisy przyjąć należało, że raty nr 21-25 uległy przedawnieniu, albowiem termin ich płatności przypadał na miesiące 2017 r. Przedawniły się zatem w dniu 31 grudnia 2020 r.

Powództwo w elektronicznym postępowaniu upominawczym wytoczono
27 sierpnia 2021 r., a po umorzeniu tamtego postępowania strona powodowa w terminie 3 miesięcy zainicjowała postępowanie zwykłe o to samo roszczenie co oznacza, że zgodnie z art. 505 ³⁷ § 2 Ustawy z 17 listopada 1964 r. kodeks postępowania cywilnego (Dz.U.2023.1500), dalej k.p.c., pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym wywarł wszelkie skutki prawne, które ustawa wiąże
z wytoczeniem powództwa, w tym oczywiście skutek przerwania biegu terminu przedawnienia.

Nieprzedawnione pozostały zatem raty wymagalne przed skutecznym wypowiedzeniem umowy, których termin płatności przypadał na miesiące roku 2018, czyli raty nr 26, 27 i 28 - na kwotę w sumie 747,48 zł, odsetki umowne karne
w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od kwot, na jakie opiewały wskazane nieprzeterminowane raty naliczane odpowiednio od 5 stycznia 2018 r.,
5 lutego 2018 r. i 5 marca 2018 r., jak również kapitał pozostały do spłaty
i postawiony w stan natychmiastowej wymagalności po wypowiedzeniu umowy za raty od 29 do 72- w sumie 10 215,33 zł. Kwota powyższa jest konsekwencją wypowiedzenia umowy, po którym odsetki kapitałowe od kwot niewymagalnych
w jego dacie są nienależne (por. wyrok Sądu Najwyższego z 7 marca 2017 r.,
sygn. akt: II CSK 218/16, LEX 2294390). Wynika to z faktu, że na skutek ostatecznego rozwiązania stosunku zobowiązaniowego wygasają obustronne zobowiązania stron, zaś dalsze obowiązki kontraktowe wynikają z ogólnych reguł prawa zobowiązań (bank nie musi wypłacać kolejnych transz i może domagać się zwrotu wykorzystanego kredytu, pożyczkobiorca traci prawo do dysponowania kwotą udzielonej pożyczki i jest zobowiązany do jej natychmiastowego zwrotu). Powyższe przekracza sumę wskazaną w pozie jako dochodzony kapitał. Kwota wskazana
w żądaniu jako kwota kapitału jest zatem należna.

Strona powodowa miała również prawo skapitalizować odsetki, przy czym za okres od daty skutecznego wypowiedzenia umowy, a zatem od 31 marca 2018 r.
Z kalkulatora odsetek maksymalnych, a takie zastrzeżono w umowie, wynika, że odsetki te za okres od 31 marca 2018 r. do dnia oznaczonego datą wyciągu z ksiąg bankowych, tj. 29 lipca 2021 r. wyniosły 4935,21 zł, a zatem więcej niż kwota dochodzona przez stronę powodową.

Mając na względzie powyższe powództwo należało uwzględnić w całości,
o czym Sąd orzekł w punkcie I wyroku.

Orzeczenie o odsetkach ma swoją podstawę w art. 481 § 1 k.c. oraz
z postanowieniach umowy pożyczki, gdzie strony ją zawierające zastrzegły odsetki umowne według zmiennej stopy procentowej stanowiącej czterokrotność stopy kredytu lombardowego NBP nie wyższej jednak od odsetek maksymalnych.

W tym miejscu Sąd wskazuje, że brak podstaw, aby zastrzeżenia umowne przewidziane w analizowanej umowie pożyczki uznać za abuzywne. Stosownie do treści przepisu art. 385 ¹ § 1 k.c., postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki
w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Zgodnie zaś z paragrafem 3 przywołanego artykułu nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta.

Mimo że w dacie zawarcia umowy nie obowiązywał art. 36a u.k.k., nie stanowi to przeszkody w ocenie prawnej pozaodsetkowych kosztów pożyczki. W tamtym okresie, podobnie z reszta jak i dzisiaj, żaden przepis nie zabraniał zastrzegania pożyczkodawcy prowizji od udzielanej pożyczki, tym bardziej, jeżeli umowa została zawarta na stosunkowo długi okres czasu, co miało miejsce w rozpatrywanej sprawie. Jeżeli bowiem odnieść kwotę niespełna 15 000,00 zł do 6 letniego okresu spłaty, prowizja oraz zabezpieczenie poprzez umowę ubezpieczenia znajdują uzasadnienie. Wskazać też przyjdzie, że z tytułu ubezpieczenia ubezpieczyciel wypłacił stosowne kwoty, a to w związku ze śmiercią S. K. (k. 24).
W dacie zawierania umowy pozwana była osobą dorosłą i należy zakładać, że miała pełną swobodę w powzięciu decyzji, a także wyborze podmiotu, który świadczył
w tamtym okresie na rynku usługi polegające na udzielaniu pożyczek. Należy też wskazać, że pozwana nie powoływała w zakresie abuzywności klauzul umownych jakichkolwiek argumentów, jednakże z uwagi na obowiązek Sądu badania powyższych kwestii z urzędu, uwagi te należy w uzasadnieniu wyroku zamieścić.

Orzeczenie o kosztach postępowania zapadło na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. Pozwana przegrała proces, a zatem winna zwrócić stronie powodowej wszelkie koszty, jakie ta poniosła w związku z nim, wyszczególnione w spisie kosztów
z 4 lipca 2023 r (k. 60)

Zakopane, 23 sierpnia 2023 r.

Sędzia Kamila Waśko-Greczek